Emocje

Sztuka może być efektem przeżytych emocji. Może je pokazywać, może je wywoływać.

Obraz Patrycji Błaszczuk jest wyrazem emocji, jakie nagromadziły się w autorce w wyniku spotkania z muzealną kolekcją masek. Zbiór ten jest bardzo bogaty, wśród nich znajdziemy maski teatru z Jawy (wayang topeng) noszone przez tancerki i tancerzy; maski używane przez mnichów buddyjskich w tańcu czam; maski teatru khon z Tajlandii; nepalskie maski z papier mâché czy maski teatralne kolam ze Sri Lanki. Reprezentują one istoty boskie i półboskie, demony i bohaterów wielkich eposów. Używane były w rytuałach tanecznych, przedstawieniach, reprezentują siły dobra i zła. Mają więc bardzo wyraziste rysy i cechy, by każdy obserwator mógł zidentyfikować reprezentowane postaci. Ich charakter, wartości i emocje, które niosą są uwypuklone – ich oddziaływanie na widza jest więc bardzo silne. Trudno oderwać od nich wzrok, wzbudzają różnorakie intensywne przeżycia. Obraz Patrycji Błaszczuk jest zapisem tego przeżycia i wrażenia, jakie maski teatralne z Jawy wywołały na autorce podczas spotkania.

PORUSZENIA w muzealnym magazynie doznał również Antoni Lisowski. Kontakt z elementem święta jipae – strojem przygotowywanym na tę okazję – obudził silne wspomnienia i nieprzepracowane emocje z życia młodego twórcy.

Jipae pomaga w ustanowieniu nowego porządku po śmierci jednego z członków rodziny, przejęciu obowiązków i ról tej osoby, pożegnaniu i połączeniu ze światem duchów. Doświadczenie śmierci bliskiej osoby jest przeżyciem znaczącym, silnym, dlatego często możemy je odnaleźć w sztuce. Zarówno dla twórcy, jak i odbiorcy skonfrontowanie się z tymi emocjami – swoimi, cudzymi – pomaga uporządkować świat. Antoni Lisowski buduje swoją relację z nieznaną mu wcześniej kulturą na wspólnocie doświadczeń. Choć początkowo wydaje się, że zrozumienie innej kultury jest niemożliwe lub trudne, ostatecznie okazuje się, że gdy poszukamy w tych najbardziej ludzkich warstwach, nasze doświadczenia są takie same, inaczej je wizualizujemy i werbalizujemy. Swoje PORUSZENIE autor przekazuje dalej i obnażając swoje emocje, chce PORUSZYĆ odbiorców i wydobyć na powierzchnię ich doświadczenia i odczucia.

Sztuka może więc również wywoływać emocje. Wzbudzać w odbiorcy te same odczucia, które towarzyszyły artyście w procesie tworzenia.